Oude antwoorden

 Deze week vermeldde de krant een uitspraak van een theoloog, die ongeveer in deze bewoordingen luidde: "ik ben minder antithetisch gaan denken; we redden het niet met de oude antwoorden te herhalen”. Dit werd gezegd in bezinning op de moderne cultuur. Waarom ik deze regels hier voor het voetlicht haal?

In de eerste plaats omdat een zodanige uitspraak model staat voor de omslag die velen in deze tijd voorstaan. Dit lijkt me typisch te zijn voor wat er in onze tijd gebeurt. Ongetwijfeld worden mensen bij het ouder worden meestal voorzichtiger. Misschien kan ik beter zeggen: milder. Het is herkenbaar dat we dan meer oog krijgen voor de breedte van het Koninkrijk Gods. De persoon in kwestie gaf aan dat hij zelf ook bij de wereld hoort. Wat hij dus beleeft, zal door de meesten van ons, zeker ook door mij, wel meegevoeld kunnen worden. Je staat zelf ook niet onfeilbaar aan de goede kant, verre van dat zelfs.

Het is echter wel de vraag of dat bepalend is voor het standpunt wat iemand inneemt. Het besef van eigen zonden en gebreken moet er wel aan meewerken, dat we ootmoedig spreken. Zeg er altijd dus bij, dat je jezelf erbij insluit. Paulus deed dat ook. Spreek dus ook nooit een oordeel uit over anderen. Ik heb mijzelf dat ook altijd voor ogen gehouden. In mijn preken sluit ik mezelf erbij in als ik het heb over de vervallen staat van de kerk.

Ik geloof echter niet dat deze ootmoed, deze zelfkennis, gaat meehelpen aan rafelige randen. Als een rechter ook bij zichzelf verkeerde dingen herkent, mag dat natuurlijk niet meehelpen aan een ombuigen van het wetboek. De objectieve waarheid wordt niet beinvloed door de subjectieve gesteldheid. Dat zal altijd wel spanning geven, maar dat is onvermijdelijk.

Minder antithetisch dus?

Meer aansluiting bij de moderne cultuur? Is onze cultuur voor een christen dan zo aantrekkelijk? Misschien hangt hiermee ook samen dat deze persoon minder stellig wilde zijn als het over evangelisatie gaat, een zaak waar hij eerder wel erg in geloofde. Ik vind deze cultuur juist helemaal niet glanzend en jaloersmakend. Perversiteit en losbandigheid tekenen grote delen van bons volk. Integendeel, het beeld van Nebukadnezar zou model kunnen staan voor deze tijd. Dit zeg ik al weer niet vanuit een neerbuigende houding. Maar hopelijk vanuit een profetisch doorzien van de wereld om ons heen.

 Een tweede argument, waarom ik huiver bij een dergelijke kijk op de dingen, vind ik in het Woord van God.

De Bijbel wil nu juist wel de oude antwoorden zeggen en herhalen. Niet om het oude als gestolde lava, maar om het vragen naar de oude paden. De antwoorden van Gods Woord blijven toch gelden voor alle tijden? Ongetwijfeld is het waar dat de vrágen van deze tijd nieuw kunnen zijn, al is dat ook niet steevast waar. Men zegt wel eens en ik denk dat dat waar is voor onze tijd: vroeger werd er gezocht naar een genadig God, nu vraagt men zich af of God wel bestaat. Geef je op die tweede vraag het antwoord van de eerste vraag, dan komt het niet over, dat is waar. Maar heeft dan de mens van deze tijd niet ook een genadig God nodig? Dat moet, hoe dan ook, toch aan de orde komen?

Ik betreur dus het gezegde van deze persoon. Juist door deze houding werken we mee  aan gevaarlijke toegeeflijkheid, aan een geestelijke uitverkoop. Zulke ideeen willen er bij mij dus niet helemaal in. Ook helemaal niet. Maar ik kom deze houding overal tegen.

Nu hoop ik maar dat ik deze theoloog verkeerd begrepen heb. Dat zou best kunnen. Opmerkelijk dat ons dagblad zo’n uitspraak weer met een grote letter naar boven haalde. Ook dat werkte weer niet mee aan het bewaren van het pand!

Reacties:

Reageren:

Terug naar de vorige pagina >